Benestar docente

Un estudio, de Stress Impact dirixido por Fred Zjilstra en 2006 na Universidade De Maasstrich, considera que a profesión docente foi considerada, xunto coa profesión sanitaria, unha das profesións  de maior  risco  laboral. As causas disto moitas veces son máis subxectivas que obxectivas, xa que a felicidade e o benestar dos docentes non  pode ser avaliado polos seus condicionantes  externos, senón polos seus condicionantes internos ou subxectivos.

A profesión docente require dun esforzo inicial moi importante ao ter que superar uns estudos de grado ou de postgrado, ademais dunha oposición  e, finalmente unha continua exposición a alumnos, familias e sociedade. Por se isto fose pouco engadimos as descalificacións frecuentes nos medios de comunicación no sentido dunha feroz crítica ao horario de docencia ou o goce de largas vacacións ao longo do ano. Estes e outros moitos motivos fan da profesión docente unha profesión abocada en moitas ocasións ao malestar docente. Aínda así, tamén é considerada unha das profesións máis confortables, xa que todos recordamos aquel mestre ou mestra que tanto nos axudou ou co que tanto aprendemos.

No artigo de Carlos Hué García (2012) fai referencia a unha serie de competencias, baseadas no método emocional, catro delas refírense ao desenvolvemento de competencias referidas a un mesmo, mentres que as outras tres refírense a competencias en relación cos demais. As primeiras son: o autocoñecemento, que é a porta do método de pensamento emocional e a base do benestar docente que se deriva da súa posta na práctica; autoestima, referido á valoración persoal; control emocional, que determinará o noso nivel de benestar docente; e a motivación, un profesor motivado xera alumnos motivos, igual que un mestre desmotivado xera alumnos desmotivados. As seguintes tres competencias referidas as relacións cos demais son: coñecementos dos demais, que parte da intelixencia social, aprendendo a coñecer aos demais; valoración do outro, aprender a valoralos despois de coñecelos, estando a atento as emocións e sentimentos dos demais; e, finalmente, o liderazgo, dinamiza o grupo e o mestre é o líder dos seu alumnado.

Por outra banda, no artigo da entrevista a Alvaro Marchesi pola revista Profesión docente no 2007, descríbenos os motivos polo que un mestre ou mestra acada ese estres, e estes son moitos e variados. Algún exemplo pode ser o fácil acceso á información e ao coñecemento, os cambios nas familias, o mercado laboral ou a presión na ensinanza, con todo isto os docentes e a súa actividade vense interrogados.

Faise referencia a valoración desta profesión por parte dos pais, os cales ven aos mestres como os encargados de educara aos seus fillos. Isto acontece actualmente e está a pé de rúa, os pais exercen o papel de bos ante os seus fillos (consentimentos permisos, liberdade extrema…), mentres que pretenden que os mestres fagamos o papel de malos. O que parece non entenderse é que nós non somos os encargados de iso, debemos educar e inculcar uns valores si, pero sociais e educativos, logo en cada casa o neno ou nena debe traer xa adquiridos os seus propios. Esta presión por parte das familias desfavorece o benestar docente creando desánimo e amargura.

Esta profesión está cargada de emocións, que poden ser positivas ou negativas. Para que se dean unha emocións positivas, o que conleva un benestar docente positivo, é necesario contar co apoio das institucións, familias e sociedade en si, deixando de desmellorar e quitar prestixio a esta profesión que é a base de todo ser humano, sexa da categoría que sexa.

Referencias:

Hué García, C. (2012). Bienestar docente y pensamiento emocional. Revista Fuentes, 12, 47-68

Marchesi, A. (2007). Las condiciones de la docencia influyen en la expresión y la comunicación de las emociones. Profesión docente, 32